Andblær séra Sigvalda.

 

Í bloggi, laugardags 19,okt., var framsett hugleiðing um útgáfu bókar og leikritunar. Með efnistöku úr Norðfirskri samfélagssögu og pólitík, fyrr og nú.  Ef af verður, mun sá söguþráður skila kynslóðum framtíðar, birtingarmynd stjórnsýslu íslensks bæjarsamfélags, í lok 20., aldar. Efnistök munu minna á andríki og myndliði þjóðháttalýsinga ritverka Jóns Thoroddsens, um "Pilt og stúlku" og "Mann og konu". Og síðari leiksviðsgerða.  

 

Við lestur nefndra ritverka Jóns, opnast sýn til innrætis og starfshátta hins háæruverðuga prests, séra Sigvalda. Sýn til sjúklegrar ágirndar til auðs og valda. Sýn til undirferlis og siðlausrar yfirgangssemi mennta og embættismanna -þess tíma- gagnvart alþýðu manna.

Sýn til, hversu yfirstétt fór fram með undirferli, fláræði og lygum, til framgangs síns vilja og sinna hagsmuna, en til niðurbrots mannlegrar reysnar almúgans. Sem í lotningu bar ofurtrú og traust til vitsmuna, siðferðis og réttsýnis skólagenginna embættismanna. Og þeir,sökum ofurtúar almúgans á óskeikulleika lærðra, náðu að rugla og blekkja almenningsálit, sinnar samtíðar.

 

Horft til þjóðháttalýsinga frá miðbiki 19., aldar. Og þær settar í samhengi við lífsreynslu nútíðar. Þá virðist staðreynd, að þrátt fyrir langskólanám nútíma valdhafa og embættismanna, þá hafi í of mörgum tilfellum, lítil þróun orðið á siðferðisábyrgð, réttsýni og mannlegu viðmóti þeirra.

Oftlega ekki sjáanlegur eðlismunur á starfsháttum og siðferði séra Sigvalda -valdsmanni 19.,aldar- og mörgum valdsmanni nútímans.

 

Þá virðast litlar breytingar hafa orðið, á viðhorfi og tiltrú almennings, gagnvart samviskusemi og heyðarleik stjórnsýslu og embættismanna nítjándu aldar og nútíðar. Þrátt fyrir hátt menntunarstig síðustu ára! Reynsla hefur sýnt að enn í dag getur almenningsálit lagst á sveif með fláræðis athöfnum og lygum embættismanna. Virt lygar þeirra sem réttmætan og trúverðugan sannleik.  Sérstaklega þá, lygarinn er borðalagður!  

Hvað veldur?  Að á tímum stóraukinna valmöguleika til menntunar og langskólagöngu, þá skuli almenningsálit sitja eftir í þroska og rökhugsun.   Ótrúlegt!